فرهنگ اصطلاحات عبارات و واژه‌های علوم پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی و رشته های مرتبط

فرهنگ اصطلاحات عبارات و واژه‌های علوم پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی و رشته های مرتبط

Medicine-related terms

calcification
آهکی شدن‏
calculi
جمع calculus، جرم ها‏
calculus  
جِرم ...‏
callus
کال استخوانی‏
calvaria
کاسه سر‏
canal
کانال‏
canal negotiation
تعقیب کانال‏
canal obturation
پر کردن کانال‏
canal preparation
آماده سازی کانال‏
cancellated space
فضای اسفنجی ...‏
cancellous bone
استخوان اسفنجی ...‏
cancer
سرطان‏
canine fossa
حفره کانین ،گودی نیشی ...‏
canine guidance
راهنمای نیش‏
canine tooth  
دندان نیش (معادل canine, cuspid tooth, cuspid, cynodont,dens caninus) ...‏
cantilever
کانتی لور...‏
cantilever bridge  
پُل تک سویه ...‏
cantilever fixed partial denture
بریج کانتی لور ...‏
cap  
...‏
carat
قیراط ...‏
cardiac output
برون ده قلبی ‏
care
مراقبت‏
caries
پوسیدگی پوسیدگی ...‏
caries risk
خطر پوسیدگی ...‏
cariogenesis
پوسیدگی زایی ...‏
cariogenic
پوسیدگی‌‌زا پوسیدگی زا ...‏
cariogenicity
پوسیدگی زایی پوسیدگی زایی ...‏
cariogenicity potential
قابلیت پوسیدگی زایی‏
cariology
پوسیدگی شناسی ...‏
cariostatic
پوسیدگی ایستان ...‏
carious
پوسیده ...‏
carotid bruit
صدای غیر طبیعی کاروتید ...‏
carver
کارور ...‏
carving
شکل دهی‏
cast
در قالب قرار دادن ...‏
cast glass
شیشه ریختگی ...‏
cast glass ceramic
گلاس-سرامیک ریختگی ...‏
cast glass ceramic
گلاس-سرامیک ریختگی...‏
cast mesh
شبکه ریختگی ...‏
cast metal
فلز ریختگی ...‏
casting
ریخته گری ...‏
casting rings
طوقه های ریخته گری ...‏
casting tongs
انبر ریختگی ...‏
cauterization
سوزاندن‏
cavitas dentis
...‏
cavity margin
لبه حفره ...‏
cavity of tooth
...‏
cavity preparation base
...‏
cavity wall
دیوارۀ حفره ...‏
cavosurface angle
زاویه حفره با سطح ...‏
cavosurface margin
لبه حفره با سطح ...‏
cavum dentis
...‏
CDJ
مخفف اتصال سمان و عاج (Cemento Dentinal Junction)‏
cell free zone
ناحیه عاری از سلول‏
cell rich zone
ناحیه غنی از سلول‏
cellular cementum
ساروجۀ یاخته دار ...‏
cellulose layer
لایه سلولزی ...‏
cement
سمان ساروج (معادل cementum) ...‏
cement base
کف بندی(معادل cavity preparation base) ...‏
cement line
خط ساروج ...‏
cement spacer
فاصله نگهدارنده برای سیمان ...‏
cementation
سیمان کاری ...‏
cemented restoration /
رستوریشن سمان شونده ...‏
cementicle  
ساروجک ...‏
cemento-enamel junction
پیوندگاه سیمان-مینا ...‏
cementoblast  
ساروجه ساز ...‏
cementoclast
ساروجه کاه ...‏
cementocyte  
ساروجه یاخته ...‏
cementoenamel junction 
(CEJ)محل اتصال سمان و مینا ...‏
cementogenesis
ساروجه زایی ...‏
cementoid
ساروجواره ...‏
cementoma  
ساروجه تود ...‏
cementosis
...‏
cementum
سمان ساروجه (معادل cement2, tooth cement) ...‏
cementum hyperplasia  
بیش رویش ساروجه (معادل cementosis) ...‏
central  
...‏
central core
کور مرکزی ...‏
central fossa
فوسای مرکزی‏
central incisor  
پیش مرکزی، بُرنده مرکزی (معادل first incisor tooth, medial incisor, central) ...‏
central incisors
برندگان میانگاهی، ثنایاهای مرکزی، انسیزور میانی ...‏
central occlusion  
...‏
central pit  
گودۀ مرکزی ...‏
centric occlusal interference
تداخل بستاری میانگاهی، تداخل اکلوزالی مرکزی ...‏
centric occlusion  
بَرهمایی مرکزی (معادل central occlusion) ...‏
centric relation
(CR) رابطه مرکزی ...‏
ceramic inlay
اینله سرامیکی ...‏
ceramic liners
آسترگران سفالی، آستردهندگان سرامیک ...‏
ceramic restoration
ترمیم سفالین ...‏
ceramic veneer
سرامیک ونیر ...‏
ceramicing
سفالگری ، سرامیک سازی ...‏
ceramist
سرامیست، سرامیک کار ...‏
cerebro vascular accident
(CVA) حادثه عروق مغزی ...‏
cervical  
طوقی ...‏
cervical caries  
پوسیدگی طوق ...‏
cervical curvature
انحنای سرویکال‏
cervical enamel projection
(CEP) پیشرفتگی مینایی در ناحیه سرویکال‏
cervical line  
خط طوقی ...‏
cervical margin of tooth
...‏
cervical zone of tooth
...‏
cervix  
...‏
cervix dentis
طوق دندان (معادل cervix, neck of tooth, cervical margin of tooth, cervixof tooth, dental neck, colum dentis, cervical zone of tooth) ...‏
cervix of tooth
...‏
chamfer
اریب ...‏
characteristic
اختصاصی ...‏
characteristic radiation
پرتو اختصاصی ...‏
check bite
گاز وارسی ...‏
cheek teeth  
...‏
cheiloplasty
جراحی پلاستیک لب ...‏
cheiloptosis
افتادگی لب بالا روی دندان های فک بالا ...‏
chief complain
شکایت اصلی ...‏
chipping
ورقه ورقه شدن ...‏
chisel
اسکنه ، قلم، تیزبر ...‏
chroma
کروما ...‏
chromosome /
کروموزوم ...‏
chromosome aberration
انحراف کروموزومی ...‏
chronic obstructive pulmonary disease
(COPD) بیماری مزمن انسدادی ریه ...‏
cingulum
سینگولوم کوژک (معادل basal ridge, linguocervical ridge,linguogingival ridge) ...‏
circumferential
محیطی ، دایره ای‏
circumventing of cusps
دور زدن کاسپها ...‏
clamp
کلامپ‏
clasp
کلاسپ،گیره‏
classification
طبقه بندی ...‏
cleaning and shaping
تمیز کردن و فرم دادن، اصطلاحی در علم اندودنتیکس‏
cleanliness
تمیز بودن ...‏
cleanness
تمیز بودن ...‏
clearance  
فاصله‏
cleft palate
شکاف کام‏
clenching
دندان‌فشاری ...‏
click
صدای تق تق مفصل ...‏
clinical crown
تاج کلینیکی، تاج بالینی. معادل corona clinica, extra-alveolar crown ...‏
clinical deviation
(CD) انحراف بالینی ...‏
clinical root
ریشه کلینیکی ریشۀ بالینی ...‏
closed bite  
...‏
closed-bite malocclusion  
...‏
cloudy
ابری ...‏
clutch and flag system
سیستم پایه و پرچم‏
coarse
خشن ...‏
coherence
پیوستگی ...‏
collapse
فروخوابیدگی ...‏
colony
پرگنه‏
color rendering index
(CRI) نشانه تصفیه رنگ ...‏
color-coded
رنگ کدگذاری شده رنگ کدگذاری شده ...‏
colum dentis  
...‏
coma
اغما ...‏
combustion zone
ناحیه احتراق ...‏
commissurotomy
جراحی گوشه لب‏
community dentistry
دندانپزشکی جامعه نگر‏
compact
فشرده ...‏
compact bone
استخوان متراکم‏
complete denture  
دندانوارۀ کامل (معادل full denture) ...‏
complete deudation
برهنه سازی کامل‏
complete veneer crown  
...‏
complex amalgam
آمالگام کمپلکس ...‏
complex preparation
تهیه حفره پیچیده ...‏
composite
کامپوزیت‏
compound preparation
تهیه حفره مرکب ...‏
compressive
فشاری ...‏
compressive stress
استرس تراکمی، تنش تراکمی ...‏
concave
مقعر، گود‏
concavity
تقعر، گودی‏
conditioning
تهویه ...‏
congestive heart failure
(CHF) نارسایی احتقانی قلب ...‏
connective tissue
بافت همبند‏
connector
اتصال دهنده ...‏
constriction
تنگه، تنگ شدگی، تنگ کردن‏
contact angle
زاویۀ تماس ...‏
contact area
سطح تماس ...‏
contact inhibition
مهار تماسی (پدیده ای در طی ترمیم زخم) ...‏
contact point
نقطۀ تماس (معادل point of proximal contact, contact area) ...‏
contact surface  
سطح تماس ...‏
contour
کانتور‏
contouring
شکل دهی شکل دادن ...‏
contra-angle
زاویۀ مقابل ...‏
contra-bevel
بول معکوس ...‏
contraction
انقباض ...‏
convection
همرفت ...‏
conventional immediate denture
(CID) دنچر فوری معمولی ...‏
convex /
محدب، کوژ‏
convexity
تحدب‏
coping
درپوش کتیبه ...‏
core
مغزه ...‏
corona clinica  
...‏
corona dentis  
...‏
coronal
تاجی‏
corrosion
خوردگی خوردگی ...‏
corrosion product
محصول خوردگی، مواد حاصل از روند خوردگی ماده خورنده ...‏
corrosion resistant
مقاوم در برابر خوردگی ...‏
corrosive
خورنده ...‏
cortical
کورتیکال ...‏
cosmetic  
زیبایی دهنده‏
cosmetic dentistry
دندانپزشکی زیبایی ...‏
cosmic
کیهانی ...‏
cotton pellet
گلوله پنبه...‏
cotton pliers
پنس ...‏
cotton roll
رول پنبه...‏
cotton roll burn
زخم ناشی از چسبیدن رول پنبه به مخاط خشک دهان...‏
council on dental therapeutics
انجمن درمانی دندانپزشکی ...‏
counter
متقابل، شمارنده‏
counter die
دای متقابل ...‏
counter sink
چاهک ...‏
counteraction
عمل متقابل ...‏
coupler
اتصال دهنده،جفت شونده ...‏
coupling-agent
عامل چسباننده ...‏
cover screw
پیچ پوشاننده ...‏
crack bridging
پل گذاری ترک دار ...‏
crack-tip interaction
برهم کنش ترک – نوک ...‏
craze
ترک ...‏
creamy
خامه ای ...‏
crepitating
خزش ...‏
crepitus
صدای خش خش مفصل ...‏
crest  
ستیغ ...‏
crevice
یقه دندانی ...‏
cribriform plate
صفحه غربالی ...‏
crocus disc
دیسکهای زعفرانی ...‏
crocus disk
دیسک زعفرانی ...‏
cross arch
عرض فک ...‏
cross arch stabilization
ثُبات از سمت دیگر قوس ...‏
cross cut
برش اریب ...‏
cross linkages
اتصالات عرضی ...‏
cross linked
پیوند متقاطع ...‏
cross pin
پین عرضی ...‏
cross reaction
واکنش متقاطع ...‏
cross-bite  
وارون بَست ...‏
cross-pin
سنجاق عرضی ...‏
crowding
کراودینگ،درهم ریختگی‏
crown
تاج , تاجی تاج (معادل dental crown, corona dentis) ...‏
crown lengthening
طویل گری تاج ، افزایش طول تاج کلینیکی ...‏
crown-root ratio
نسبت تاج به ریشه ...‏
crown–root ratio
نسبت تاج – ریشه ...‏
crucible
بوته، قرع ...‏
crucible former
بوتۀ شکل دهنده ...‏
cuff
برجستگی ...‏
curettage
کورتاژ ...‏
curve of Spee
خمیدگی اسپی، انحنای اسپی ...‏
curve of Wilson
خمیدگی ویلسون ...‏
curved
انحنادار‏
curved dowel pin
داول پین انحنادار ...‏
cushioning effect
خاصیت لایه ای، اثر بالش گذاری ...‏
cusp
کاسپ دندانه ...‏
cusp ridge
ریج کاسپی ...‏
cusp tip
نوک کاسپ‏
cusp-fossa
تیزه–چاله ، کاسپ–حفره ...‏
cusp-fossa contact
تماس کاسپ با فرورفتگی‏
cusp-marginal ridge
ستیغ کناره‌ای تیزه ...‏
cuspid
دندان نیش ...‏
cuspid tooth  
...‏
custom provisional restoration
ترمیم موقتی معمولی ...‏
custom resin trays
قاشقک های صمغی معمولی ...‏
custom-cut
پیش ساخته‏
cutting end
انتهای برنده‏
cuttle abrasive
سایندۀ ده پایی، سایندۀ اسفیداجی ...‏
dam
سدّ ...‏
damaged teeth
دندانهای آسیب زده ...‏
damping
میرایی ...‏
dark zone
ناحیه تیره (یکی از نواحی پوسیدگی در مینا) ...‏
dead space
فضای مرده ...‏
debonding
از دست دادن اتصال ...‏
debris
دبری ...‏
decay
پوسیدگی‏
decidious tooth
دندان شیری‏
deciduous teeth
دندانهای شیری،...‏
deep bite
بیش بَست (معادل closed bite,closed bite  malocclusion) ...‏
deep overbite
روبَست عمیق ...‏
deep vertical overlap
هم پوشانی عمودی عمیق ...‏
defect
ضایعه‏
defense
دفاع‏
deflection
خمش ...‏
degeneration
دژنره شدن‏
degenerative
تباهی زاد‏
dehiscence
بازشدگی، شکافتن ...‏
delayed dentition
...‏
delayed eruption
رویش تأخیری ...‏
demineralisation
demineralization...‏
dens
دندان، هر جزء دندان‌مانند‏
dens acutus
...‏
dens caninus
...‏
dens incisivus
...‏
dens sapiens
...‏
dens serotinus
...‏
dens succedaneus
...‏
dense
متراکم ...‏
density
دانسیته ...‏
dental alveolus
...‏
dental arc
...‏
dental arch
قوس دندانی. معادل arcus dentalis, dental arc ...‏
dental bur
فرز دندانپزشکی‏
dental calculus  
جرم دندان. معادل tartar ...‏
dental caries
پوسیدگی دندان. معادل tooth decay ...‏
dental cement
ساروج دندانپزشکی ...‏
dental chart
نمودار دندانی. معادل dental record ...‏
dental crown
...‏
dental dam /
...‏
dental enamel
...‏
dental geriatrics
...‏
dental hygiene  
بهداشت دهان و دندان. معادل mouth hygiene, oral hygiene ...‏
dental hygienist
(DH) بهداشتکار دهان و دندان ...‏
dental impaction
نهفتگی دندان ...‏
dental laboratory technician
...‏
dental neck
...‏
dental papilla
پاپیلای دندانی، پاپی دندانی ...‏
dental plaque
پلاک دندانی، پُژَک دندان ...‏
dental prosthesis
بَرسازه دندانی. معادل prosthetic restoration ...‏
dental prosthetics
...‏
dental pulp
...‏
dental record
...‏
dental sealant
...‏
dental technician  
فن ورز دندان سازی. معادل dental laboratory technician, dental technologist ...‏
dental technologist
...‏
dental technology
فنّاوری دندان سازی ...‏
dentes molares
...‏
dentes permanentes
...‏
dentes premolars
...‏
denticle
دندانه، دندان کوچک، کنگره زیر قرنیس. معادل pulp stone ...‏
dentifrice
گرد دندان، خمیر دندان‏
dentigerous
دندانه دار، دارای ساختمان مضرس‏
dentigerous  
دندانه دار، دارای ساختمان مضرس‏
dentin
dentine عاج. معادل substantia eburnea،ebur dentis،dentinum ...‏
dentin bonding agent
عامل اتصال یابنده به عاج‏
dentin chamber
اتاقکهای عاجی ...‏
dentin porcelain
پرسیلن عاجی ...‏
dentinal
عاجی‏
dentinoblast
عاج ساز ...‏
dentinoclast 
عاج کاه ...‏
dentinoenamel junction
(DEJ) اتصال عاج و مینا ...‏
dentinogenesis
ساخت عاج، عاج زایی. معادل odontogenesis ...‏
dentinoid
عاجواره ...‏
dentinum
...‏
dentition
دندان داری ...‏
dentoalveolar
دندان آرَکی ...‏
denture /
دندان مصنوعی، یک دست دندان مصنوعی، دندانواره‏
denture adhesive
چسب دنچر ...‏
denturism
دندان سازی ...‏
denturist
دندان ساز ...‏
deposit
ته نشین کردن، ذخیره سپردن‏
depression
فرورفتگی؛ افسردگی‏
depth-orientation groove
شیار ژرفایابی ...‏
desiccation
خشک شدن ...‏
design
طرح ...‏
deterministic effect
اثر قطعی ...‏
developmental depression
گودی تکاملی ...‏
developmental groove
شیار رشدی، شیار رشدی-تکاملی‏
deviate swallow
بلع منحرف ...‏
devitrification
بلوری شدن، مات شدن ...‏
devitrify
مات شدن ...‏
diabetic patient
بیماران دولابی ...‏
diagnostic casts
ریختگی های تشخیصی ...‏
diagonal
مورب، قطری ...‏
diamond abrasives
سایندگان الماسین ...‏
diamond depth cutter
ژرفابُر الماسین ...‏
die
دای ...‏
diffusion hypoxia
هیپوکسی انتشاری‏
digastric fossa
گودی دوبطنی ...‏
dilaceration
انحراف ریشه‏
direct pulp capping
پوشش مستقیم پالپ ...‏
direct retainer
نگهدارنده مستقیم‏
direct-lift technique
فن بالا کشندۀ مستقیم ...‏
disclusion
خارج شدن از اکلوژن‏
discolaration
رنگ رفتگی ...‏
discoloration
رنگ رفتگی ...‏
disfunction
دشکارکردن، اختلال عملکرد ...‏
disinfection
گند زداییدن، ضدعفونی کردن ...‏
disk
دایره، قرص ...‏
disk displacement disorder  
اختلال جابجایی دیسک ...‏
disocclusion
بی اکلوژنی دش بستار، اختلال اکلوژن ...‏
dispenser
توزیع کننده ...‏
dispersive electrode
الکترود منتشرکننده ...‏
displacement
جابجایی‏
distal
دیستال‏
distal shoe  
دیستال شو (نام نوعی فضانگهدار) ...‏
distal-step terminus
پله دیستالی پایانی(نام نوعی رابطه مولری در دندان های شیری) ...‏
disto-occlusal cavity
(DO cavity) حفره دورینه-برهمایشی ...‏
distoangular impaction
نهفتگی دورینه گرا ...‏
distobuccal angle
زاویه دورینه-لُپی ...‏
distofacial root
ریشۀ دورایی – چهره ای ...‏
distolingo-occlusal point angle
زاویه نقطه ای دورینه-زبانی-بِرهمایشی ...‏
distomolar
اضافی پشت آسیا ...‏
distortion  
تغییر شکل، واپیچش ...‏
distraction osteogenesis
استخوانسازی تحت کشش‏
distributor
توزیع کننده ...‏
ditching
گودال شدن ...‏
dizziness
سرگیجه ...‏
dolichofacial
الگوی عمودی صورت ...‏
donor
دهنده ...‏
dose limitation
محدودیت دوز ...‏
dose limits
محدوده های دوز ...‏
double blind
دوگانه کور ...‏
double-mix
دوگانه مخلوط ...‏
doubling dose
دوز دو برابر کننده ...‏
dough
خمیر خمیر ...‏
dough like
خمیری ...‏
dovetail
دم چلچله ای ...‏
dowel
داول، میخ پرچی که دو چیز را روی هم نگاه می دارد‏
dowel-core
داول کور ...‏
drain
درَن ...‏
drift
حرکت ...‏
drifting
مهاجرت ...‏
drowsiness
خواب آلودگی ...‏
dry angle
پد مثلثی شکل برای کنترل رطوبت واستریلیزاسیون‏
dry socket
حفره خشکی. معادل alveolitis sicca dolorosa ...‏
duct /
مجرا. معادل ductus ...‏
ductility
شکل پذیری ...‏
ductus
...‏
duplicate
بازسازی، دو گانه کردن ...‏
duplication
بدل سازی ...‏
durability  
پایداری‏
dwarfed teeth
دندان های کوتاه(از عوارض انجام رادیوتراپی در کودکان)
dynamic occlusal relationships
روابط اکلوزال در حرکت‏
dyslexia
اختلال در درک نوشته ها‏
early loading failure /
شکست ناشی از بارگذاری زودرس ...‏
easily cleaned
سهولت حفظ پاکیزگی ...‏
ebur dentis
...‏
ectopic
نابجا‏
ectopic eruption
رویش نابجا‏
edematou/
ادماتوز‏
edentulous ridge
ستیغ بی دندان ...‏
edentulous space
فضای بی دندان ...‏
edge to edge
نوک به نوک‏
edge to edge bite
بست نوک به نوک ...‏
edge to edge occlusion
بَرهمایی نوک به نوک ...‏
egg shell effect
اثر پوست تخم مرغی (پدیده ای در رادیولوژی)، تضعیف اشعه ایکس       در اثر عبور از دیواره استخوانی نازک ...‏
electrocautery /
کوتر برقی ...‏
electrochemical etching
حکاکی برقی–شیمیایی، حکاکی الکتروشیمیایی ...‏
electrodiposition
رسوب ناشی از جریان الکتریکی ...‏
electronic measurement devices
(EMD) مخفف وسایل اندازه گیری الکترونیکی ‏
electrosurgery /
الکتروسرجری ...‏
element
جزء، (شیمی) عنصر‏
embeded tooth
دندان خفته ...‏
embrasure
امبراژور‏
emergence profile
نیمرخ برجسته ...‏
emery
سنگ سنباده ...‏
eminentia
برجستگی ...‏
empathy /
تلقین ...‏
enamel /
مینا. معادل enamelum، dental enamel،adamantine،substantia adamantina dentis ...‏
enamel drop
...‏
enamel droplet
...‏
enamel excrescence
...‏
enamel fiber 
...‏
enamel hypoplasia
کم رویشی مینا ...‏
enamel nodule
...‏
enamel organ
عضو مینایی‏
enamel pearl
مروارید مینایی‏
enamel porcelain
پرسیلن مینایی ...‏
enamel prism
منشور مینایی. معادل enamel fiber ...‏
enamel rod
میله مینایی ...‏
enamel spindle
دوک مینایی‏
enameloma
میناتود. معادل enamel drop, enamel droplet,enamel  excrescence, enamel nodule ...‏
enamelum
...‏
end to end
نوک به نوک‏
end to end bite
...‏
end-to-end
نوک به نوک ...‏
endo /
داخل ...‏
endodontically treated tooth
دندان درمان شده با عصب کشی ...‏
endodontics
اندودنتیکس، دانش درمان ریشه دندان، تخصص ریشه....‏
endodontist
متخصص ریشه. معادل endodontologist ...‏
endodontologist
...‏
endodontology
...‏
endosteal
داخل استخوانی ...‏
enhance  
تقویت کردن‏
environment
محیط‏
environmental
محیطی‏
epileptic patient
بیمار صرعی ...‏
epithelial attachment
اتصال اپیتلیال‏
epstein-bar
اپشتین بار‏
Epstein-Barr Virus
ویروس اپشتین-بار‏
erosion
سایش شیمیایی‏
erosive
سایش دهنده، اروزیو ...‏
eruption
رویش‏
erythropoietic
گلبول سازی‏
esthetic
زیبایی‏
esthetic dentistry
دندانپزشکی زیبایی‏
esthetic zone
نواحی مهم از نظر زیبایی‏
esthetics
دانش زیبایی شناسی ...‏
etch
اچ ...‏
etching
حکاکی ، حکاک گری ...‏
ethmoid sinus
سینوس اتموئید‏
eustachian tube
شیپور استاش...‏
evacuation
تخلیه ...‏
evacuator /
دفع کننده...‏
exacerbation
فعالیت ، تشدید‏
examination
معاینه ...‏
excavator
اکسکویتور، حفارگر ...‏
exchangeable  
قابل جایگزینی‏
excursion
حرکت طرفی‏
exellent prognosis
پیش‌آگهی عالی‏
expansion
گسترش ...‏
expansion methods
شیوه های انبساطی ...‏
expression muscles
عضلات حالت دهنده‏
extensively damaged teeth
دندانهای گسترده آزرده ...‏
extention for prevention
گسترش برای پیشگیری ...‏
external fltration /
فیلتراسیون خارجی ...‏
external oblique line
...‏
external oblique ridge
برآمدگی مایل خارجی. معادل external oblique line ...‏
external walls
دیواره های خارجی ...‏
extra-alveolar crown
...‏
extracoronal restoration
رستوریشن خارج تاجی ...‏
extracoronal restorations
رستوریشنهای خارج تاجی ...‏
extracoronal retainer
نگهدارنده برون تاجی ...‏
extractoronal restoration
ترمیم بیرون تاجی ...‏
extruded
بیرون زده ...‏
extrusion
خروج دندان از حفره، رویش ...‏

کمان چهره ای ...‏
facial
رُخی ...‏
facial grimacing
شکلک درآوردن صورت‏
facial surface
سطح رُخی ...‏
facing
پوشش ...‏
failure
شکست ...‏
familial aggregation
تمایل فامیلی‏
fast setting
زود سخت شونده ...‏
fast-setting
زود سفت شونده ...‏
fatigue
خستگی ...‏
feature  
طرح ، شکل‏
feldspathic
دارای فلدسپار. معادل feldspathose ...‏
fenestrate
پنجره دار ...‏
ferrule effect
اثر حلقوی ...‏
fetal alcohol syndrome
نشانگان جنین الکلی‏
Fibonacci
فیبوناچی ...‏
fibrotic  
فیبروتیک‏
filler
فیلر،پرکننده‏
filling
پرکردن پرکردن ...‏
film fog
مه آلودگی فیلم ...‏
film holder
فیلم نگهدار‏
filtration
فیلتراسیون ...‏
fine  
ظریف ...‏
fineness /
عیار‏
finish line exposure
باز بودن فینیش لاین ...‏
finishing line
فینیش لاین ، خط خاتمه تراش ...‏
first molar
آسیای اول ...‏
first premolar
آسیای کوچک اول ...‏
first teeth  
...‏
fish belly
شکم ماهی ...‏
fissure
شیار. معادل fissura ...‏
fissure bur
فرز فیشور‏
fissure sealant
ماده شیارگیر، شیارگیر. معادل pit and fissure sealant, dental sealant ...‏
fit
فیت ...‏
fixed partial denture
(FPD) پروتز پارسیل ثابت ...‏
fixed-partial denture
(FPD) پروتز پارسیل ثابت ...‏
flaking
تکه تکه شدن ...‏
flame bur  
فرز الماسی شعله شمعی ...‏
flange
فلنج، تاقچه ...‏
flap
فلپ، دامنه ...‏
flare /
پخ شدگی ...‏
flaring
شیب دار شدن ...‏
flask
محفظه ...‏
flattening
مسطح کردن ، کم ارتفاع کردن‏
flaw
نقص‏
flexibility
انعطاف ...‏
floor
کف‏
flow lines
خطوط شار ...‏
fluidity
قابلیت جریان یافتن، سیالیت ...‏
flush terminus
سطح پایانی هم تراز(نام نوعی رابطه مولری در دندان های شیری) ...‏
flushing effect
اثر شویندگی ...‏
flute
شیار ...‏
flux
شارش ...‏
focal infection
عفونت موضعی‏
fog 
مه آلودگی ...‏
fore brain
مغز پیشین‏
forensic dentistry
دندانپزشکی قانونی. معادل legal dentistry, forensic odontology ...‏
forensic odontology
...‏
fossa
حفره، فوسا در جمع: fossae گودی ...‏
foundation
زیربنای رستوریشن ...‏
foundation restoration /
رستوریشن زیربنایی ...‏
fractionation
تقسیم دوز ...‏
fracture
شکستگی‏
fracture strength
استحکام همدوسی ...‏
fracture toughness
سختی شکستگی ...‏
frame
فریم‏
framework
فریم ورک، بدنه ...‏
free gingiva
لثه آزاد ...‏
free gingival groove
شیار لثه آزاد‏
free-flowing
سیالیت کافی ...‏
frenectomy
مهاربَرداری ...‏
frenoplasty
بازسازی مهار ...‏
frenotomy
مهاربُری ...‏
frenum
مهار ...‏
friction fit
تطابق اصطکاکی ...‏
fritting
گُدازش ...‏
fulcrum
تکیه گاه ...‏
full ceramic crown
روکش تمام سرامیک‏
full coverage
پوشاننده کامل ...‏
full crown
تاجواره کامل، روکش کامل. معادل full veneer crown, complete veneer crown ...‏
full denture
...‏
full veneer crown 
روکش تمام ونیر ...‏
full-contour
تمام–کانتور ...‏
full-thickness pedicle flap
فلپ پایه دار تمام ضخامت ...‏
functional
عملی کارکردی ، عملکردی ...‏
furca
...‏
furcation
چندشاخگی ...‏
furcation defects /
نقصهای چندشاخگی ...‏
furcation flute
شیار فورکیشن ...‏
furcation involvement
درگیری چندشاخگی ...‏
furcation operation  
عمل محل انشعاب ریشه ها ...‏
fuse
جوش ...‏

آشنایی با اصطلاحات دندانپزشکی

انواع دندان

دندان شیری (Deciduous Tooth)

تعداد دندان های شیری ۲۰ عدد (۱۰ عدد در هر فک) می‌باشند که در نیمه هر فک دو دندان پیشین، یک دندان نیش، دو دندان آسیای کوچک قرار گرفته است. تکامل دندان های شیری از دوره جنین و در آمدن آنها پس از تولد و از ۶ ماهگی شروع می‌شود و پس از مدتی ۳۲ دندان اصلی به مرور جایگزین دندان های شیری می‌شوند. از آنجا که دندان های شیری پایه و اساس دندان های اصلی و دائمی هستند، مراقبت از آنها و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان ضروری می‌باشد.

       

دندان دائمی (Dermanent Tooth)

این دندان ها ۳۲ عدد (۱۶ عدد در هر فک) می‌باشند که در نیمه هر آرواره دو دندان پیشین، یک عدد دندان نیش، دو دندان آسیای کوچک و سه دندان آسیای بزرگ قرار دارد. رویش دندان های دائمی از شش ماهگی شروع و آخرین دندان های آسیای بزرگ به نام دندان های عقل در سنین بیست سالگی در می‌آیند. توضیح اینکه دندان های آسیای بزرگ فاقد دندان های شیری هستند. ۳۲ دندان دائمی، به شرح ذیل تقسیم بندی و نامگذاری شده‌اند:

     

دندان های پیشین یا پیش یا قدامی و یا انتریور (Anterior Tooth)

به چهار دندان جلویی در فک بالا و پائین (جمعاً هشت دندان)، دندان های قدامی گفته می شود. دندان های قدامی بزرگ، تخت و دارای لبه تیز و باریک هستند که برای بریدن لقمه کاربرد دارند و تک ریشه ای هستند.

    

دندان های نیش (Canine Tooth)

در طرفین دندان های قدامی، دندان های نیش قرار دارند. شکل و ساختار آنها ضخیم و برجسته است که منتهی به یک سر تیز و برنده می‌شوند. این دندان ها برای بریدن قطعات گوشت بسیار مناسب هستند. 

    

دندان های خلفی (POSTERIOR TOOTH)

دندان های آسیای کوچک (Premolar Tooth)

کنار هر دندان نیش، دو دندان آسیای کوچک (جمعاً هشت عدد) قرار دارند که فاصله بین دندان های نیش تا آسیای بزرگ را پر می‌کنند. سطح روی آنها پهن و تخت و لبه‌های آنها تیز و عاج دار می‌باشد. دندان های آسیای کوچک کنار نیش ها، دو ریشه‌ای و دندان های آسیای کوچک کنار آسیاهای بزرگ، تک ریشه‌ای هستند. در فک پائینی، تمامی دندان های آسیای کوچک، تک ریشه‌ای می‌باشند. 

   

دندان های آسیای بزرگ (Molar Tooth)

سه دندان آخر در طرفین فک های بالا و پائین، دندان های آسیای بزرگ هستند که شمار آنها جمعاً به دوازده عدد می‌رسد که به ترتیب آسیای اول، دوم، سوم نامیده می‌شوند. دندان های آسیای اول، دقیقاً کنار دومین دندان آسیای کوچک قرار داشته و به دندان های آسیای شش سالگی هم معروف می‌باشند.

      

دندان عقل (Wisdom Tooth)

دندان های آسیای بزرگ سوم که به دندان عقل نیز معروف می‌باشند، در انتهای فک ها واقع شده و معمولاً بین ۱۶ تا ۲۰ سالگی شروع به در آمدن می‌کنند. از آنجایی که دندان عقل، آخرین دندانی هست که در می‌آید، عمدتاً روی فک جای کافی برای رشد آنها باقی نمی‌ماند. اگر دندان ها بهم فشرده و فک کوچک باشد، ممکن است دندان های عقل زیر سایر دندان ها یا استخوان فک نهفته شوند. اگر تنها قسمتی از دندان عقل دربیاید ایجاد درد و ناراحتی خواهد کرد که در آن صورت باید با جراحی از دهان خارج شود.

       

    

اجزای دندان

مینای دندان (Enamel)

سخت ترین ماده موجود در بدن است که لایه شفاف سطح دندان را تشکیل می دهد. این بخش از دندان علاوه بر حفاظت از دندان در زیبایی دندان تاثیر عمده ای دارد. مینا با پوشاندن سطح تاج باعث محافظت از آن در برابر اعمال جویدن و وسایل ساینده می شود، سختی این ماده امکان محافظت نسبی مینا و دندان را از پوسیدگی فراهم می کند. با تخریب مینا توسط پوسیدگی یا شکستگی دندان امکان ساخت مجدد آن توسط بدن وجود ندارد.

    

عاج دندان (Dentin)

عاج یک ماده ی سخت زنده بوجود آمده از تعداد زیادی لول های کوچک (میکروتوبول) می باشد. قسمت عمده بافت دندان از عاج تشکیل شده است که در زیر لایه مینا قرار گرفته است. عاج بطور مداوم در طی عمر انسان تشکیل می شود. پوسیدگی (Dental Caries) اغلب به مینای دندان نفوذ می کند و سپس از عاج دندان سر بیرون می آورد. سختی عاج به اندازه سختی مینا نیست بنابراین سرعت پیشرفت پوسیدگی در آن سریع تر است. 

      

مغز دندان (Pulp)

بخش زنده داخلی دندان (پالپ) شامل اعصاب، خون و عروق لنفاوی و باقیمانده ی بافت هایی می باشد که در اصل دندان را شکل می دهند. عصب دندان به همراه رگ های خونی در بخش مرکزی دندان قرار گرفته اند. این توده در ریشه به صورت کانال و در تاج به صورت حفره وجود دارد. اعمال مربوط به تغذیه دندان، حس دندان و همچنین وظیفه ساخت عاج جدید به عهده این بخش از دندان است. با ملتهب شدن این بافت به دلیل ترشح سموم میکروبی حاصل از پوسیدگی یا جراحات، دندان درد در این بخش ایجاد می گردد. در صورتی که پیشرفت پوسیدگی زیاد شود و به این بخش برسد با وارد شدن میکروب ها به این بخش، امکان حرکت میکروب ها در چرخه خون و انتقال این میکروب ها به نواحی دیگر فراهم می گردد.

        

استخوان فک (Jawbone)

ریشه دندان را در بر گرفته و از ثبات دندان حمایت می کند. حجم استخوان موجود در اطراف ریشه باعث محکم شدن یا لقی دندان ها می شود.

    

لثه (Gum)

بافت نرم پوشاننده استخوان فک و اطراف دندان می باشد که در نواحی مختلف، جنس و کارایی متفاوتی دارد. شکل، قوام، رنگ و ضخامت آن در سلامت دندان تاثیر دارد.

      

پریو (Perio)

پریو: مخفف پریودنتال و پریودنتیکس می باشد و به بافت اطراف دندان گفته می شود.
* از پیشوند یونانی «پِری» به معنی "اطراف، پیرامون" گرفته شده است.

         

سینوس (Sinus)

کاربرد سینوس در دندانپزشکی دو معنی دارد. یکی حفره های پر شده از هوای درون جمجمه، یعنی سینوس فک فوقانی یا سینوس پیشانی، و دیگری؛ عفونتی که از طریق یک کانال یا شبکه از داخل دندان به بیرون به سمت استخوان تخلیه می شود و مانند یک جوش به نظر می آید. این عفونت ها می توانند داخل دهانی باشند و یا از طریق پوست به بیرون تخلیه شوند.

       

آپکس یا اپکس (Apex)
انتهای بخش مخروطی دندان را اپکس می نامند.

     

انسیزال (Incisal)
لبه تیز چهار دندان قدامی بالا و پائین را انسیزال می گویند.

         

اوربایت (Overbite)
به هم پوشانی عمودی دندان های پیش بالا و پایین در هنگام بسته بودن دو فک اوربایت گفته می شود. این فاصله در حالت طبیعی یک میلی متر است.

     

     

سطوح مختلف دندان

سطح مزیال (Mesial)

هر دندان در دهان، توسط سطوح جانبی خود، با دندان های دو طرفش در تماس است. سطح مزیال، سطح جانبی از دندان است که به سمت میدلاین نزدیک بوده و یا به عبارت دیگر به سمت جلو دهان قرار گرفته است.

    

سطح دیستال (Distal)

سطح دیستال، سطح جانبی از دندان است که از میدلاین دورتر بوده و به سمت عقب دهان می باشد.

    

سطح باکال (Buccal)

سطحی از دندان که به سمت خارج دهان و گونه می باشد. در واقع گونه ها بر روی سطح باکال دندان ها قرار گرفته اند. نام دیگر سطح باکال، سطح لبیال (Labial) است.

* از واژه سطح باکال، برای دندان های خلفی و از واژه سطح لبیال، برای دندان های قدامی استفاده می شود.

     

سطح لینگوال (Lingual)

سطح لینگوال، به سمت زبان و داخل دهان می باشد.

     

سطح اکلوزال (Occlusal)

سطح اکلوزال همان سطحی از دندان ها است که با آن غذا را می جویم. زمانی که دندان های فک بالا و پایین را روی هم می گذارید، در واقع سطح اکلوزال دندان های بالا و پایین برروی یکدیگر قرار می گیرند.

       

   

مشخصات ظاهری دندان

کاسپ ها (Cusps)

برآمدگی های مخروطی شکل موجود روی سطح اکلوزال دندان های خلفی را کاسپ می نامند.

     

ریج ها (Ridges)

نواحی کشیده، کم عرض و نسبتاً برجسته ای بر روی سطح اکلوزال هستند که دارای سه نوع متفاوت هستند:

الف: مارجینال ریج ها (MARGINAL RIDGES)

مارجینال ریج ها بلندترین نواحی سطح اکلوزال در ناحیه مرزی تماس دندان، با دندان مجاور هستند. هر دندان دارای دو مارجینال ریج است، یکی در سمت مزیال و دیگری در سمت دیستال.

ب: ابلیک ریج ها (OBLIQUE RIDGES)

ابلیک ریج ها را بر روی تمامی دندان های مولر (دندان های آسیای بزرگ - Molar) و همچنین بر روی برخی از دندان های پرمولر (آسیاهای کوچک - Premolar) دیده می شوند. این ریج ها تقریباً نسبت به شیار مرکزی دندان، زاویه ۴۵ درجه پیدا می کنند.

ج: ریج های ترانسورس (TRANSVERSE RIDGES)

ریج های ترانسورس را صرفاً بر روی پرمولرها می بینیم، این ریج ها کاملاً مقابل همدیگر قرار گرفته اند و نسبت به شیار مرکزی زوایه ۹۰ درجه دارند.

      

فوسا (Fossae)

گودی ها و یا فرورفتگی هایی بر روی سطح اکلوزال هستند که حدود این فوسا ها توسط اکلوزال تیبل (Occlusal Table) از یک سو و ریج های موجود روی سطح اکلوزال از سوی دیگر تعیین می گردد. در واقع فوساها، محل قرارگیری کاسپ های دندان های فک مقابل هستند.

* عمیق ترین نقطه فوسا را پیت (Pit) می گویند.

      

شیارهای جداکننده (Dissectional Grooves)

شیارهای اکلوزال را می توان، به صورت خطوط پر پیچ و خمی روی سطح اکلوزال مشاهده کرد که از نظر بصری سطح اکلوزال دندان را مرزبندی می کنند. تمامی شیارها، اکلوزال تیبل را قطع می کنند که این موضوع حد و مرز کاسپ ها را مشخص تر می کند.

الف: شیار مرکزی

شیار مرکزی، در تمامی دندان های خلفی دیده می شود. این شیار از سمت مزیال به سمت دیستال دندان، بر روی سطح اکلوزال کشیده شده است.

ب: شیارهای باکالی و لینگوالی

بر روی سطح اکلوزال بعضی از دندان ها، شیارهای باکالی یا لینگوالی دیده می شود؛ که از شیار مرکزی به سمت باکال یا لینگوال دندان کشیده شده اند. این شیارها در واقع بین کاسپ های سمت باکال و یا سمت لینگوال قرار می گیرند.

      

اکلوزال تیبل (Occlusal Table)

اکلوزال تیبل، همان حاشیه پیرامونی سطح اکلوزال دندان ها است. این حاشیه در جایی که محل به هم رسیدن سطح اکلوزال با سایر سطوح خارجی دندان (سطوح مزیال، دیستال، باکال و لینگوال) می باشد، به چشم می آید.