چگونه دندان سالمی داشته باشیم؟
هر صورتی با لبخند زیباست؛داشتن دندانهای سالم و سفید همچون مروارید تاثیر بسیار زیادی در زیبایی لبخند دارد.این پیامی است که آگهی های تصویری برای سفید کردن دندان ها سعی می کنند به چشم و گوش و ذهن مخاطب برسانند.
با توجه به اینکه امروزه تقریبا تمام دندانپزشکی ها خدمات سفید کردن را انجام می دهند، این سوال مطرح می شود که آیا سفید کردن دندان ها آسیبی به دندان نمی زند؟ آیا هزینه سفید کردن دندان و به تعریفی زیبا کردن آنها به هزینه های مادی محدود می شود و هزینه های دیگری همچون از دست دادن سلامت دندان را روی دست مراجع نمی گذارد؟ دکتر قدیر محمدی، متخصص طب سنتی به این سوالات پاسخ می دهد و البته تاکید می کند سلامت دندان بر سفید بودن آن ارجحیت دارد.
دندان کاملا سفید، طبیعی نیست
مد می گوید که دندان های بسیار سفید، بسیار زیبا هم هستند اما آیا واقعا ممکن است کسی به طور طبیعی چنین دندان هایی داشته باشد؟ پاسخ منفی است. دندان ها براساس مزاج هر فرد، رنگ خاصی دارند؛ بنابراین اینکه بعضی می گویند هرچه مسواک می زنم و بهداشت دهان و دندان را رعایت می کنم ولی باز هم دندان هایم زرد هستند، حقیقت دارد. اینکه بعضی بدون سفید کردن مصنوعی دندان های سفید و درخشانی دارند، باز هم حقیقت دارد. مزاج هر کسی رنگ دندانش را تعیین می کند.
* صفراوی ها دندان های سفید متمایل به زرد دارند.
* دموی ها دندان های سفیدی ندارند و حالتی از زردی یا نوعی تیرگی در دندان های شان به چشم می خورد.
* سوداوی ها دندان های تیره ولی محکمی دارند که کمتر دچار پوسیدگی می شود.
* بلغمی ها تنها گروهی هستند که دندان های شان کاملا سفید است.
دندان سالم، دندان سفید
اصرار برای سفید کردن بیش از حد طبیعی دندان ها از راه های طبیعی عملا ممکن نیست حتی اگر مغز دندان را بشکافید، می بینید که کاملا سفید نیست. برای سفید شدن طبیعی دندان روش هایی وجود دارد که اصلی ترین و مهم ترین آنها، تمیزی دهان و دندان است. هیچ کس نمی تواند دندان خراب و پوسیده سفیدی داشته باشد؛ بنابراین اگر می خواهید دندان های تان سفید و درخشان باشند، قبل از هر چیز باید دندان هایی سالم داشته باشید.
با مراجعه به دندانپزشک اشکالاتی مانند پوسیدگی را برطرف و بعد بهداشت دهان و دندان را به دقت و به شکل مستمر رعایت کنید. اگر دندان های تان سالم باشند و بهداشت روزانه دهان و دندان (شامل مسواک کردن، نخ دندان کشیدن و. . . ) را رعایت کنید، دندان های تان در اوج سفیدی و درخشندگی طبیعی خود خواهند بود.
سفید کردن دندان باعث زردی آن می شود!
بلیچینگ یا سفید کردن مبالغه آمیز و غیر استاندارد دندان با استفاده از روش هایی انجام می شود که به دندان آسیب می زند. مواد شیمیایی که در سفید کردن دندان به کار می روند، بخشی از سطح دندان را خراب می کنند. به این ترتیب بعد از مدتی نفوذپذیری دندان در برابر مواد رنگی و جرم ها بیشتر می شود و این بار زردی دندان خیلی بیشتر رخ می دهد. تکرار این کار هم هزینه زیادی دارد و هم سلامت دندان را از بین می برد. توصیه اکید این است که به صرف داشتن دندان و لثه سالم و تمیز اکتفا کنید و از چاله به چاه نیفتید!
توصیه های ایمنی برای داشتن دندان های سالم
* هیچ وقت با دندان تان چیزهای سختی مثل فندق و پسته نشکنید.
* تخمه شکستن اشکالی ایجاد نمی کند ولی اگر در خوردن تخمه هم افراط شود برای دندان مضر خواهد بود.
* از خوردن خوراکی های سخت که برای شکستن یا خرد کردن شان به فک فشار می آید، پرهیز کنید. در این مورد حتی ته دیگ های سخت و ضخیم هم می تواند به سلامت دندان های تان آسیب بزند.
* خوراکی هایی که لازم است طولانی و سخت آنها را بجوید برای دندان مضر هستند؛ گوشت نیم پز یا استخوان گوشت از همین قبیل هستند.
* مواد خوراکی بسیار شیرین، غلیظ و کشدار مثل گز، سوهان، حلوا و خرما را به ندرت مصرف کنید.
* خوراکی های سرد و گرم را بلافاصله بعد از یکدیگر میل نکنید. بعضی عادت دارند بستنی بخورند و بعد از آن (حتی بدتر) یا همراه با آن چای بنوشند! این کار باعث می شود دندان ها ترک بخورند و دچار پوسیدگی شوند. صبر کنید دندان به دمای طبیعی برسد سپس سراغ خوراکی بعدی بروید. معمولا نیم ساعت تا یک ساعت بین ماده غذایی سرد و گرم باید فاصله بیندازید.
* بعضی ها برای اینکه چاق نشوند، بعد از خوردن هر وعده غذایی انگشت در حلق می کنند تا آنچه را خورده اند، بالا بیاورند. این کار باعث می شود اسید فراوانی همراه مواد غذایی به حلق و دهان بیاید که باعث پوسیدگی دندان می شود.
* افرادی که دچار ریفلاکس معده هستند، بهتر است برای حفظ سلامت دندان های شان هم که شده هرچه زودتر درمان شوند چون حالت ترش کردن درواقع برگشت اسید معده به دهان است و باعث پوسیدگی دندان ها می شود.
* مراقب دندان های خردسالان باشید. به کودکان خوراکی های سفت ندهید. همه می دانند دندان های جلویی کودکان (یا همان دندان های شیری) در هفت سالگی می ریزند. اگر دندان پیش از موعد مقرر در اثر جویدن یا شکستن خوراک سفت بشکند، جوانه دندان آسیب می بیند.
* افرادی که به پوکی استخوان مبتلا هستند به هیچ وجه نباید خوراکی های سفت را که به جویدن مداوم و سخت نیاز دارند، میل کنند چون ممکن است دندان شان بشکند.
چگونگی داشتن دندان سالم
چند بار در روز مسواک بزنیم؟
تعداد دفعات مسواک زدن را وعده های غذایی تعیین می کند. باقیمانده غذاها از روی دندان و در فضای میان دندان ها باید بعد از صرف غذا تمیز شوند. بعضی ها دو وعده غذا می خورند و بعضی ها سه وعده، بر همین مبنا روزانه دو تا سه بار مسواک زدن دندان ها لازم است؛ البته گفته می شود صبح ها قبل از خوردن غذا هم یک مسواک مختصر یا غرغره کردن، مفید واقع می شود چراکه شب تا صبح اسید و بخارات معده روی لثه و زبان رسوب می کند. همچنین بعد از صرف غذاها و خوراکی هایی که رنگ یا غلظت زیادی دارند، شستن دهان یا غرغره کردن ضروری است. این کار برای کسانی که عادت به نوشیدن قهوه، چای، خوردن شکلات و شیرینی دارند، ضروری است.
خمیر دندان هم ممکن است باعث پوسیدگی شود! بعضی افراد گلایه می کنند هرچه مسواک می زنند فرقی به حال دندان های شان نمی کند حتی خودشان را با کسانی که کمتر به دندان های شان رسیدگی می کنند، مقایسه می کنند. نتیجه مقایسه این است که هر دو دندان های مان می پوسد! اگر کسی به بهداشت دهان و دندان کاملا رسیدگی می کند ولی نتیجه ای نمی گیرد باید به خمیر دندانش شک کند.
بعضی خمیردندان ها حاوی موادی هستند که باعث پوسیدگی می شود. ضمن اینکه خمیردندان اگر فاسد شده باشد، نه تنها باعث تمیزی دندان نمی شود بلکه پوسیدگی زودهنگام هم می دهد. برای اینکه دچار چنین مشکلی نشوید، حتی الامکان سعی کنید خمیردندان هایی در اندازه های کوچک تهیه کنید که زود مصرف و تمام می شوند. در نظر داشته باشید هیچ راهی برای تشخیص این مساله وجود ندارد. تنها روش ممکن این است که حسابی به دندان های تان رسیدگی کنید و اگر نتیجه نگرفتید، خمیردندان تان را عوض کنید.
دندان سالم در لثه سالم
دندان های سالم روی لثه های سالم رشد می کنند؛ بنابراین یکی از راه های تامین سلامت و بهداشت دندان، مراقبت از لثه هاست. در طب سنتی به داروهایی که جهت رفع مشکلات دندان ساخته می شوند، «سنون» گفته می شود. سنون محکم کردن لثه با هدف به دست آوردن سلامت دندان تجویز می شود. افرادی که لثه های ضعیف یا بیماری دارند (مثلا حین مسواک کردن لثه های شان دچار خونریزی می شود) با استفاده از سنون محکم کننده لثه، درمان می شوند.
نسخه های طبیعی برای سلامت لثه و دندان
* هرکدام از گیاهان کزمازک، سُعد، گل سرخ و سنبل الطیب را به میزان مساوی بکوبید ، الک و با هم خوب مخلوط کنید. سپس آن را با انگشت به حالت مسواک کردن روی دندان ها بکشید. سعی کنید این ماده را نیم ساعت روی دندان های تان نگه دارید و بعد از نیم ساعت خوب آبکشی کنید.
* گشنیز بو داده را پودر و با مقدار کمی سرکه مخلوط کنید. این محلول را غرغره کنید. می توانید آن را روی لثه های تان هم بکشید. در هر دو حالت باعث استحکام لثه و دندان می شود.
* دم الاخوین، کزمازک، انزروت، کندر، تباشیر، گل سرخ، گلنار و پوست انار ترش را به مقدار مساوی پودر و با یکدیگر مخلوط کنید. آردی که به دست می آید را به شکل مسواک با انگشت روی دندان بکشید.
* نصف استکان سماق را بجوشانید و خوب صاف کرده و بعد آن را با گلاب مخلوط کنید. محلول به دست آمده را غرغره کنید.
سنون محکم کردن لثه و جرمگیری دندان:سنون علاوه بر مستحکم کردن لثه می تواند تا حد نسبتا خوبی جرم دندان ها را هم بگیرد و باعث سفیدی و درخشندگی شان شود.
* شش مثقال از عاقرقرحا، وج، کزمازک و سُعد را با سه مثقال از پوست انار، مازوی سبز، کندر، گلنار، گل سرخ و چهار مثقال از ریشه سوسن کبود و نشاسته کتیرا و گشنیز خشک بو داده پودر و مخلوط کنید. حدود دو مثقال از ترکیب کف دریا و سنگ نمک را به مواد اضافه کنید. محصول نهایی را به شکل مسواک با انگشت روی دندان ها یا لثه بکشید.
