هدف این مقاله بازنگری دیدگاه دندانپزشکی دیجیتال، مزایا و محدودیت ها وبیان دیدگاه ها و ویژگیهای در این محدوده، بر پایه ی پژوهش می باشد.
چرخه عمر پذیرش تکنولوژی
Innovators-1 نوجویان، پرتکاپو به دنبال فن آوری جدید اغلب به خاطر علاقه محض به فناوری
Early adopters-2 پذیرندگان آغازین، نخستین کسانی هستند که فناوری را به خاطر مزایای خوبی که دارد می پذیرند Early
majority-3 اکثریت پیشگام، به مزایای فناوری نو اعتماد می کنند و یا منتظر می مانند تا دیگران مسائل را حل کنند Late
majority-4اکثریت پیرو، به خودی خود به فناوری اعتماد ندارندومنتظر می مانند تا رهبر تثبیت شده نمایان شود ، استاندارد های جا افتاده را می خرند
. Laggards-5دیر پذیران؛ هر چیزی که ربطی به فناوری داشته باشد را نمی خواهند، فناوری را زمانی به کار می برند که بدون آن نمی توان زیست و یک فناوری بایسته شد
. Chasm-6 شکاف، درز(رفتن به هر فاز توسط یک درز یا فاصله
بواسطه نیازمندیهای محصول و عادت خرید مشتری در فاز بعد جلوگیری می شود ولی Chasm یا فاصله بین پذیرندگان آغازین و اکثریت پیشگام دارای وسعت بیشتر و اهمیت زیادتری می باشد و مشتری سازی برای عبور از این شکاف متمرکز است.
آیا دندان پزشکی دیجیتال آینده دندان پزشکی خواهد بود؟
دندان پزشکی دیجیتال را می توان به عنوان هر تکنولوژی یا دستگاه که دارای کامپیوتر یا اجزاء کنترل دیجیتال باشد در مقابل وسایلی که تنها بصورت مکانیکی یا الکتریکی کار می کنند در نظر گرفت.
موارد زیر اکثر محدوده هایی که دندان پزشکی دیجیتال را شامل می شود ارائه می کند:
CAD/CAM -1 و تصویربرداری داخل دهانی در لابراواتور و یا کلینیک
2-تشخیص پوسیدگی ها
3-کاربرد کامپیوتر در ایمپلنت شامل طراحی و ساخت راهنمای جراحی
4-implant guide-رادیوگرافی دیجیتال داخل و خارج دهانی همچنین شامل
5- cone beam computed tomography هندپیس های الکتریکی و جراحی ایمپلنت
6-لیزر
7-آنالیز و تشخیص در TMJ و اکلوژن
8-عکاسی داخل و خارج دهانی
9-مدیریت ثبت سابقه کارهای بیمار و آموزش دیجیتال بیمار
10-تطبیق رنگ پروتزها
البته موارد زیاد دیگری در محدوده دندان پزشکی دیجیتال وجود دارد و بسیاری دیگر در مرحله ی تحقیق می باشد و همچنان که تکنولوژی های بیشتری معرفی می شوند، دندان پزشکی ساده تر، سریعتر، بهتر و مهمتر از همه به عنوان کاری لذت بخش تر پذیرفته شود. تقریبا 2سال طول کشید تا توربین دندان پزشکی )Air rotor ( همه گیر شود و جانشین نوع شلاقی شود. این زمان 5سال برای کراون های PFM و 25 سال برای ایمپلنت ها طول کشید پس چرا با وجود اینکه امروزهمه ی موارد بالا بطور گسترده و وسیع استفاده می شود با این تفاوت زمانی همه گیر شدند.
بعضی از تکنولوژی های جدید طبیعتا باعث گسیختگی می شوند و می توانند تغییرات سریعی ایجاد کنند. معرفی کراونهای تمام زیرکونیا Brun zir بوسیلهGlide well و دیگران و یا کراونهای)monolithic ( IPS emax CAD press بوسیله ایوکالر بواسطه پذیرش سریع توسط متخصصان از این نوع می باشند.
بررسی صنایع و پیشرفت های تکنولوژیکی گذشته ثابت کرده که برای پذیرش و همگانی شدن استفاده از تکنولوژی )از مرحله پذیرش اولیه تا پذیرش اکثریت اولیه( بیش از 25سال طول می کشد، اگر دندان پزشکی دیجیتال هم اکنون به عنوان دندان پزشکی آینده در نظر گرفته شود آیا 25 سال پیشینه نیاز خواهد داشت. دندان پزشکی در مقایسه با صنایع بزرگ، به عنوان بنگاه های اقتصادی با پتانسیل رشد بالا و با سرمایه گذاران زیاد، خیلی کوچک است. آنطوریکه بعضی از پیشرفت های تکنولوژیکی در صنایع دیگر گسترش می یابند برای الحاق به دندان پزشکی این روندکندتر است و در نتیجه تمایل کمی برای ورودمنابع مالی لازم برای انتقال موثر و بهبود نتایج در دندان پزشکی وجود دارد. باوجود این اگرچه جدیدترین و بهترین تکنولوژیها در صنایع دیگراستفاده می شود ولی دندان پزشکی امروزه در صف مقدم تکنولوژیهای قابل دسترس صنایع می باشد و اکثر پزشکان باید قسمتی از early majority شوند.
یک بخش مهم از درک آینده تکنولوژی دندانی مرتبط با مشاهده و فهم تکنولوژی ها در دیگر صنایع و اینکه چگونه می توان آن تکنولوژی ها را با دندان پزشکی یکپارچه کرد بستگی دارد.
مزایای دندان پزشکی دیجیتال
هر قسمت از دندان پزشکی دیجیتال در مقایسه با وسایل و یا تکنیک های معمولی دارای مزایایی است البته بعضی از مزایا بخاطر افزایش هزینه یا حساسیت روش کار کاهش یافته باشد. برای مثال اگرچه دیود لیزر برای بیش از یک دهه در دسترس بود ولی پذیرش حداکثری اتفاق نیافتاده بود تا اینکه در سالهای اخیر قیمت لیزرها کاهش و عرضه آن افزایش یافت. نتیجه این کاهش، عرضه تجهیزات ارزان در الکترو سرجری بود. مثال دیگر تصویربرداری داخل دهانی و ساخت ترمیم های غیرمستقیم توسط دندان پزشک که حدود 25 سال است که در دسترس است )Cerec by sirona ( با این حال حتی با وجود رقابت در نوآوری) riving faster E4D بوسیله D4D ( هنوز قیمت بالاست و پذیرش هنوز به early majority نرسیده.
هر مزیت در قسمت دندان پزشکی دیجیتال باید سه ویژگی داشته باشد
- بهبود اثربخشی در قیمت و زمان
- افزایش دقت نسبت به روش های قبل
- میزان بالای پیش بینی نتایج
بعضی از قسمت های دندان پزشکی دیجیتال فاقد یک یا بیشتر از ویژگی های بالا است ولی می تواند بسادگی با تطابق و یکپارچگی با تکنولوژی های صنایع دیگر بهبود یابند و با حذف تکنولوژی های از رده خارج، روش های جدید را جایگزین کرد.
محدودیت های دندانپزشکی دیجیتال
عمده ترین محدودیت دندان پزشکی دیجیتال هزینه است. برای تطابق و جایگزینی تکنولوژی جدید، اغلب سرمایه گذاری زیادی لازم است، بخصوص در مرحله نوآوری ویا تطابق اولیه. باوجود این اگر یک تکنولوژی جدید معیارهای بالا را داشته باشد دارای مزیت می شود و اگر بدرستی اجرا شود باعث بازگشت خوب سرمایه می شود.
یکی از مشکلات معمولی در پذیرش تکنولوژی جدید تمایل کم، گروهی از دندان پزشکان و یا تیم همراه در دریافت آموزش کافی است. بعضی از پزشکان وقتی به تکنولوژی جدید می رسند هرگز دستورالعمل شرکت سازنده را نمی خوانند و به دنبال افزایش مهارت در استفاده بهینه از تکنولوژی نیستند و به همین علت اغلب دارای برگشت کار زیاد و در نتیجه رها سازی آن می باشند. با گذراندن دوره های پایه و پیشرفته می توان از این روند جلوگیری کرد.
اکثر قسمت های دندان پزشکی دیجیتال رشد را تجربه می کنند
در ادامه مقاله، جهت و پیشرفت های ممکن در آینده بطور خلاصه توضیح داده می شود.
توصیه می شود در پذیرش و انضمام تکنولوژی های دندان پزشکی دیجیتال در کار خود به موارد زیر توجه کنید:
- سطح علاقه شما چقدر است
- تکنولوژی جدید تا چه حد باعث برانگیختگی، پیشرفت در کار و رضایت در کار شما می شود
- آیا می تواند باعث بازگشت سرمایه گذاری شما شود
- آیا تمایل به اختصاص وقت و تالش، برای یادگیری و ادامه پیشرفت در تکنولوژی جدید را دارید
مدیریت ثبت سوابق کار انجام شده برای بیمار و آموزش
بکارگیری کامپیوتر و استفاده مناسب از آن اولین مرحله پذیرش دندان پزشکی دیجیتال است. این مرحله در آمریکا و اکثر کشورهای پیشرفته به مرحله early majority رسیده. آموزش دیجیتالی بیماران بسرعت رشد می کند و در آینده این ً تکنولوژی بصورت روش هایی که قبلا در صنایع دیگر در دسترس بود بصورت ارتباط صوتی با کامپیوتر با استفاده از نرم افزار، ویدئو زنده یا 3D خواهد بود از بین 1000 دندان پزشک 80 درصد آنها مایل به آموزش از طریق Ipad یا تبلت بودند. آموزش با دست ها و یا ترسیم روی کاغذ مربوط به زمان گذشته است.
رادیوگرافی دیجیتال
مهم ترین مزیت ها شامل کاهش دریافت اشعه، کاهش زمان کار، سهولت، ذخیره سازی، سازماندهی و تهیه سریع و با کیفیت عکس می باشد اگرچه در طی 5 تا 8 سال گذشته کاهش قابل ملاحظه ای در هزینه ها نبوده است اما مزیت های آن از هر محدودیتی با ارزش تر است. پیشرفت های جدید شامل سنسورهای بی سیم، تشخیص پوسیدگی، سیستم هوشمند برای تعیین سریع و ساده موقعیت تیوب و سنسور، قابلیت انضمام به تبلت و فعال شدن باصدا می باشد.
پیشرفت های آینده از الگوریتمی بر پایه رادیوگرافی هزاران بیمار استفاده می کند که به دقت پوسیدگی را تشخیص و پیشنهادهایی به دندان پزشک می دهد.
Cone Beam Computed Tomography
T تکنولوژی است که به سرعت رشد کرده و در نتیجه هزینه هایش کاهش یافته؛ افزایش تعداد دندان پزشکان عمومی برای قرار دادن ایمپلنت، کاهش دریافت اشعه نسبت به روش های CT Scan، پذیرش سریع به وسیله دانشگاه ها و متخصصین، تبدیل به رویه استاندارد برای انجام جراحی ها، جای گذاری ایمپلنت، برداشتن مولر سوم و اندودرنتیک شده است.
پیشرفت های آینده شامل کاهش هزینه ها، بهبود نرم افزارهای تشخیص اتوماتیک اندازه گیری و پیشنهاد موقعیت ایمپلنت، و الگوریتم هایی که بطور اتوماتیک عدم قرینگی و ضایعات پاتولوژیکی را جهت آزمایشات آینده به رادیولوژیست گزارش می دهد و طرح درمان سریع به جراحان می دهد.
CAD/ CAM تصویر برداری داخل دهانی
CAD/CAM ً در رشته لابراواتور های دندانی و ساخت دندان قبلا در early majority بود و به زودی به late majority خواهد رسید. تخصصین لابراواتوری دریافته اند چه چیز باعث شده تا دندان پزشکان، CAD/CAM را به کندی به رسمیت بشناسند، این تکنیک سریعتر، اقتصادی تر، قابل پیش بینی، بادوام و دقیق است و اگر یک تیم هماهنگ و وفادار باشند برگشت سرمایه عالی خواهد بود.
دستگاه Cerec حدود 30 سال است که عرضه شده و پیشرفت های اخیر Cerec و E4D ثابت کرده که سیستم CAD/CAM تنها راه برای حرکت به سمت دندان پزشکی دیجیتال است. استراتژی کمپانی ها در بهم پیوستن و اشتراک گذاری تکنولوژی به دندان پزشکان اجازه می دهد کارهای بیشتری را در زمان کوتاه تر انجام دهند.
پیشرفت های آینده در CAD/CAM دندان پزشکان را در ردیف صنایع دیگری که از CAD/CAM استفاده می کنند در جهت قابل پیش بینی بودن نتایج و توجه به تمام متغیرهای غیر اصلی قرار می دهد که نتیجه آن، طراحی اتوماتیک ترمیم ها بر اساس تمام فاکتورهای بیمار مثل وضعیت اسکلتال و کالس قوس دندانی، سن، وضعیت دندان ها، وضعیت Tmj، خروجی دقیق حرکت کندیل نسبت به موقعیت دندان ها و بر اساس زیبایی و ظاهر بیمار خواهد بود.
برای اینکه این پیشرفت ها به وقوع بپیوندد، نیاز به پذیرش و یکپارچگی تکنولوژی با دیگر صنایع و راه هایی برای افزایش سرمایه گذاری جهت حرکت از early adopt به early majority می باشد.
لیزر
دیودهای لیزر یکی از کم هزینه ترین قسمت های دندان پزشکی دیجیتال است که بسرعت پذیرفته شد. همچنان که یکی از ساده ترین ها است، تنها در 2سال گذشته هزینه ی دیودهای لیزر به اندازه ای کاهش یافته است که به سطح early majority رسیده است. مزیت های توقف کامل خونریزی و ساده کردن روش های جراحی مصرف این قسمت را برجسته نموده. علت این گرایش، کوچکی، قابل حمل، بی سیم و پایین بودن قیمت دیودهاست. استفاده در پریودونتیک، اندودونتیک، جراحی، پروتز دندانی و کارهای عمومی مورد توجه دانشگاه ها و متخصصین است. پیشرفت های آینده به سمت یکپارچگی با وسایل کار دندان پزشکی خواهد بود. مثل Led light curing و دوربین های داخل دهانی، همین طور نرم افزارهایی که بدون دخالت دست مراحل پیشرفت کار را کنترل می کنند.
نتیجه
دندان پزشکی دیجیتال از حاشیه خارج شده و اگر آموزش کامل وبدرستی اجرا شود با بازگشت عالی سرمایه، لذت بخش کردن دندان پزشکی و مراقبت بهتر، برای بیمار بهمراه خواهد داشت. دندان پزشکی در ده سال آینده با پذیرش و الحاق قسمتهای جدید شمار را وادار می کند محصولات تکنولوژی مربوطه را با آموزش و تمرینات لازم بدست آورید و این کار را مطبوع کنید.
برگرفته از ماهنامه دندانسازان حرفه ای
